Voor drinkwaterbedrijf Dunea is het essentieel om het Waalwater op afstand te houden van hun innamepunt op de Afgedamde Maas. Door de positie van het Waalwater te monitoren, kan Dunea tijdig maatregelen nemen om te voorkomen dat Waalwater hun innamepunt bereikt. Momenteel worden hiervoor regelmatig watermonsters genomen vanaf de boot en geanalyseerd op chloride in het laboratorium. Deze werkwijze geeft waardevolle informatie, maar real-time monitoring met sensoren kan een beter handelingsperspectief bieden. Echter, robuuste chloridesensoren geschikt voor langdurige veldmetingen bleken niet beschikbaar te zijn. Dit leidde tot twee vragen: welke andere parameters kunnen Maaswater en Waalwater onderscheiden, en: zijn daar sensoren voor beschikbaar die autonoom kunnen meten in de Afgedamde Maas?
Van data-analyse naar sensorkeuze
Het Waterlaboratorium analyseerde historische meetdata van verschillende locaties om te achterhalen welke parameters Maaswater van Waalwater kunnen onderscheiden. Met behulp van diverse statistische analysemethoden werden tientallen parameters geëvalueerd. De analyse wees meerdere onderscheidende parameters aan, maar een marktstudie leerde dat niet voor alle parameters robuuste sensoren beschikbaar waren die geschikt zijn voor langdurige inzet in het veld. Uiteindelijk bleken vooral troebelheid, UV-254 absorptie en geleidingsvermogen zowel onderscheidend als praktisch meetbaar met betrouwbare veldsensoren. Om de meest geschikte sensoren te selecteren, werden verschillende sensoren getest en geëvalueerd bij Het Waterlaboratorium.
Van sensor naar meetboei
Het inzetten van sensoren in een rivier met intensieve scheepvaart vraagt om een robuuste oplossing. Daarom verkende Het Waterlaboratorium de mogelijkheden bij drie leveranciers die ervaring hadden met meetboeien. In samenwerking met één van hen werd een bestaande meetboei aangepast voor de specifieke sensorwensen. De meetboei van 170 cm hoogte en 120 cm diameter voldoet aan alle eisen voor binnenvaart en is uitgerust met de gewenste sensoren, zonnepanelen, accupakket en een datalogger voor het loggen en versturen van de meetdata.
Pilot
In 2024 werden twee meetboeien geplaatst voor een pilot om te onderzoeken of de geselecteerde parameters het hele jaar door voldoende onderscheid maken tussen Maaswater en Waalwater. De resultaten laten zien dat de geselecteerde parameters inderdaad goed onderscheid maken tussen Maaswater en Waalwater. Een ander belangrijk onderdeel van de pilot was het opdoen van ervaring met het onderhoud aan de sensoren. Het Sensoring Team van Het Waterlaboratorium bepaalde de onderhoudsfrequentie en stemde deze af op seizoensinvloeden: eens per drie maanden in de winter, eens per zes weken in de zomer. Deze operationele expertise is essentieel voor de betrouwbaarheid van de sensordata.
Van pilot naar praktijk
Alle metingen van de meetboeien worden inmiddels real-time verzameld en via het dataplatform van Het Waterlaboratorium ontsloten. Dunea heeft via een rapportage toegang tot informatie over de positie van het Waalwater op de Afgedamde Maas. De komende tijd wordt het systeem verder ontwikkeld voor volledige integratie in de bedrijfsvoering van Dunea, zodat ze hun waterinname kunnen optimaliseren op basis van continue, actuele informatie afkomstig van de meetboeien.
